Verband tussen immuniteit, microbiota en vitamine D

Volgens een nieuwe studie zou een tekort aan vitamine D negatieve gevolgen hebben op de werking van ons immuunsysteem en het ontwikkelen van auto-immuunziekten in de hand werken. Een vitamine D deficiëntie zou namelijk de darmmicrobiota en de barrièrefunctie van de darmwand aantasten.

We weten al geruime tijd dat onze darmen en darmmicrobiota een belangrijke rol spelen voor ons afweersysteem.

Bij auto-immuunziekten – die elk jaar toenemen – beschadigt het immuunsysteem gezonde weefsels, zoals de huid, de nieren, de alvleesklier, het zenuwstelsel en het kraakbeen.

Onderzoek heeft ook aangetoond dat bepaalde auto-immuunziekten, zoals chronische inflamatoire darmziekten (IBD), reumatoïde artritis of systemische lupus erythematodes – waarbij de werking van het afweersysteem verstoord wordt – geassocieerd zijn met specifieke microbiële patronen1,2,3.

Wetenschappers uit Cleveland (Verenigde Staten) hebben onderzocht hoe vitamine D betrokken is bij de interacties tussen de microbiota en het immuunsysteem.

Lees ook: Microbiota & het immuunsysteem

Immuniteitsvitamine

Vitamine D staat bekend om zijn rol in het calciummetabolisme, maar is ook van cruciaal belang voor een normale werking van het immuunsysteem. De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) heeft hiervoor zelfs een gezondheidsclaim goedgekeurd. De vitamine speelt namelijk een rechtstreekse en onrechtstreekse regulerende rol in de werking van het immuunsysteem.

Bovendien wordt vitamine D al langer in verband gebracht met systemische auto-immuunziekten, wat de vraag doet rijzen of en op welke manier(en) vitamine D daarbij betrokken is.

Het wetenschappelijke tijdschrift Frontiers in Immunology publiceerde een studie die aantoont dat een tekort aan vitamine D – via de darmen en de darmmicrobiota – de ontwikkeling van auto-immuunziekten zou kunnen beïnvloeden.

Video: Immuniteit en het darmslijmvlies

Vitamine D en translocatie

De studie wijst op een verband tussen de darmmicrobiota en het immuunsysteem:

  • Het darmmicrobioom heeft invloed op de immuunrespons.
  • De darmbacteriën beïnvloeden inflammatie en kunnen auto-immuunziekten stimuleren.
  • Dysbiose, of een verstoorde microbiota, kan een auto-immuunziekte verergeren.

Een tekort aan vitamine D heeft bovendien niet alleen invloed op het microbioom, maar ook op de gezondheid van de darmwand. De onderzoekers hebben de volgende interacties vastgesteld:

  • Genetische aanleg kan de werking van vitamine D, de gezondheid van de darmwand en het basisniveau van de immuunactivatie beïnvloeden.
  • Een tekort aan vitamine D verhoogt de doorlaatbaarheid van de darmwand en beïnvloedt de microbiële samenstelling. Dit samen bevordert het vermogen van de microben om de darmwand te penetreren (translocatie). Daardoor wordt het immuunsysteem van de gastheer geactiveerd, wat uiteindelijk tot auto-immuniteit leidt.